Scripta Manent – Σάκης Παπαγιάννης

Ο Σάκης Παπαγιάννης, με τα έργα της τελευταίας του έκθεσης, ασχολείται με την επανάκτηση της γνώσης που χάθηκε χρησιμοποιώντας την βοήθεια των συμβόλων και του μύθου.

Στα έργα του, γράμματα από διαφορετικά αλφάβητα, σύμβολα μινωικά, χαρακιές από μυκηναϊκές πινακίδες, σύμβολα σαν από γκράφιτι σε σύγχρονες πόλεις, αλληλεπιδρούν και διηγούνται όχι μια συγκεκριμένη ιστορία, αλλά την ίδια την αφήγηση της ανθρώπινης εμπειρίας στην προσπάθειά της να ανακαλύψει και τελικά να μεταφέρει τη γνώση στους επίγονους. Ακόμα και οι μύθοι που επιλέγει, μας παρουσιάζουν ήρωες ή τέρατα, που πάσχουν και τιμωρούνται επειδή ακριβώς επιλέγουν να αψηφήσουν τις διαταγές και τις απαγορεύσεις και να αναζητήσουν το δυσκολοαπόκτητο αυτό ιδανικό.

Ο Ίκαρος πέφτει από την απειρία της νιότης του. Πολλές παραλλαγές του μύθου αυτού, απορρίπτουν το μεταφυσικό στοιχείο και εντάσσουν τον Ίκαρο μαζί με άλλους απείθαρχους νέους, που τιμωρούνται για ανυπακοή ή ασέβεια προς τις διαταγές. Έτσι όπως ο Θεός ρίχνει στην άβυσσο τον Εωσφόρο, ή όπως Δίας γκρεμίζει τον ανυπάκουο Φαέθωνα. Ο Μινώταυρος απ’ την άλλη, δεν είναι το αιμοδιψές τέρας που κλεισμένο στον Λαβύρινθο περιμένει τα θύματά του. Είναι ο Αστερίων, ο γιός του Ταύρου του όμορφου εραστή της βασίλισσας. Το παιδί στάλθηκε να βοηθά τους βοσκούς του βασιλιά, αλλά μεγαλώνοντας έγινε τόσο ατίθασο και ανυπάκουο που προξένησε την οργή του Μίνωα. Το έσκασε και έσκαψε λαγούμι να κρυφτεί και να ζήσει ελεύθερος.

Ο Παπαγιάννης στα έργα του δεν αφηγείται το παρελθόν. Οι απεικονίσεις του παράγουν τη δική τους αλήθεια. Μέσα από το χάος των πληροφοριών και των διαφόρων συμβόλων του παρελθόντος, επιλέγει αυτά που θα συγκροτήσουν το νήμα που θα μας οδηγήσει στην ερμηνεία τους, και οργανώνει αριστοτεχνικά την πλοκή τους, έτσι ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν μια διαχρονικά επεξηγηματική αξία. Με άλλα λόγια γεφυρώνει το αίνιγμα του παρελθόντος με την δική μας προσπάθεια να ερμηνεύσουμε τη γνώση, γνώση που φανερά ή κεκαλυμμένα μας παραδόθηκε.

Β. Πετρόπουλος - Ιστορικός Τέχνης
13/2/2025